Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) obchodzony jest z inicjatywy Komisji Europejskiej od 2004 roku. Początkowo wydarzenie to świętowały jedynie państwa europejskie, ale już od lat DBI przekracza granice Europy angażując państwa z całego świata.
Organizatorem wydarzenia w Polsce od 2005 roku jest Polskie Centrum Programu Safer Internet (PCPSI), które tworzą państwowy instytut badawczy NASK oraz Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – realizatorzy unijnego programu „Łącząc Europę”. Głównym partnerem wydarzenia jest Fundacja Orange. Wydarzenie patronatem honorowym objął Prezes Rady Ministrów – Mateusz Morawiecki. Partnerami akcji zostały firmy: Facebook, Google, Samsung, Librus oraz Elektrownia Powiśle.
Głównym zadaniem organizowania takiego dnia było i jest propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych, zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa online oraz promocją pozytywnego wykorzystywania Internetu.
Dzień Bezpiecznego Internetu w tym roku obchodzimy 9 lutego. Nasza szkoła tradycyjnie wzięła udział w obchodach, zgłaszając swoją inicjatywę lokalną o numerze 20213332 – Działania wspierające organizowane na rzecz bezpieczeństwa młodych internautów.
Tegoroczne działania w ramach zgłoszonej inicjatywy:
- Wychowawcy we wszystkich klasach poruszali tematykę bezpiecznego korzystania z Internetu (lekcja z wychowawcą).
- Młodzież otrzymała materiały profilaktyczne online nt.” Kodeks Mądrego Internauty”, „ Razem w sieci z Plikiem i Folderem”, ,,Jak radzić sobie z cyberprzemocą?’’, ,,Zasady bezpieczeństwa w sieci”, „Jak pomóc ofiarom cyberprzemocy?’’, ,,Prywatność w sieci’’.
- Udział rodziców i nauczycieli w Konferencja online z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu 2021 w dniu 9.02.2021 godz. 17.00-20.30, dzięki której mogli rozwinąć wiedzę na temat świadomego korzystania z Internetu, zagrożeń jakie istnieją w sieci, a także sposobów ich zapobiegania oraz reagowania w przypadku ich wystąpienia.
- Rodzice i nauczyciele otrzymali również materiały edukacyjne dotyczące cyber bezpieczeństwa opracowane przez ekspertów Państwowego Instytutu Badawczego Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK) oraz Ośrodka Rozwoju Edukacji (ORE).
- Samorząd Uczniowski zorganizował konkurs „ Bądź bezpieczny w Internecie”. Celem konkursu jest pokazanie sposobów mądrego korzystania z zasobów w Internecie. Zadanie konkursowe polegało na przygotowaniu (do wyboru):
1. Plakatu pt. „Młodzi ostrzegają”
2. Prezentacji multimedialnej lub krótkiego filmiku związanej z tematyką uzależnień Internetowych.
- Przystąpienie szkoły do udziału w projekcie edukacyjnym wzmacniającym kompetencje cyfrowe „Przystań w sieci”, który powstał z inicjatywy Facebooka, NASK PIB i UNICEF Polska. Projekt objęty jest honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego. Uczestnictwo naszej szkoły w projekcie: „Przystań w sieci” to również możliwość zdobycia Certyfikatu: „Szkoły Promującej Świadome Korzystanie z Internetu”.
W obecnych czasach większość ludzi nie wyobraża sobie życia bez korzystania z Internetu, służy on nie tylko do pracy, nauki czy zabawy, ale również do zdalnego wykonywania codziennych domowych czynności. Niestety równie często wykorzystywany jest przez przestępców do dokonywania kradzieży czy oszustw. Dlatego warto zastosować się do kilku poniższych wskazówek i rad (informacja ze strony:
https://www.policja.pl/pol/aktualnosci/199485,Dzien-Bezpiecznego-Internetu-2021.html
♦ Co zrobić, aby dostęp do Internetu był bezpieczny:
- aktualizuj oprogramowanie systemowe (Windows, Linuks, iOS),
- stosuj silne hasła dostępu do systemu oraz sieci domowych. Do podstawowych zasad tworzenia hasła użyj kombinacji dużych i małych liter, cyfr i znaków specjalnych, o długości powyżej 8-10 znaków. Ponadto, hasło nie powinno wiązać się z naszymi danymi: imieniem, nazwiskiem, pseudonimem (ksywą), datą urodzenia. Nie powinno też zawierać nazw z bliższego otoczenia, takich jak: miejsce pracy, imię pupila, danych dzieci/męża. Używaj potwierdzenia wpisanego hasła,
- nie udostępniaj „sąsiadom” swojej sieci Internet (Wi-Fi), zabezpiecz ją silnym hasłem, a jeżeli pozwalamy innym użytkownikom na podłączenie się do naszej sieci, ograniczmy możliwość podłączania zewnętrznych nośników.
♦ Co zrobić, aby korzystanie z Internetu było bezpieczne:
- aktualizuj oprogramowanie antywirusowe kupione wyłącznie z legalnego źródła,
- pamiętaj, że treści zamieszczone w sieci (zdjęcia, posty, komentarze) nigdy nie zostaną usunięte,
- nie otwieraj załączników w nieznanych lub budzących wątpliwość co do nadawcy wiadomościach e-mail,
- nie przesyłaj mailem danych osobistych. W żadnym wypadku nie wypełniaj danymi osobistymi formularzy zawartych w wiadomości e-mailowej,
- nie należy otwierać hiperłącza bezpośrednio otrzymanego mailem, szczególnie jeżeli nie znamy nadawcy wiadomości,
- pamiętaj, że banki i instytucje finansowe stosują protokół HTTPS tam, gdzie konieczne jest zalogowanie się do systemu. Dlatego, zwracaj uwagę na adres strony www, która rozpoczyna się od wyrażenia „https://”, a nie „http://”. Jeżeli strona logowania nie zawiera w adresie nazwy protokołu HTTPS, zgłoś to do banku, a przede wszystkim nie podawaj żadnych danych,
- nie podawaj swoich danych do logowania osobom trzecim.
♦ Jak robić bezpieczne zakupy w sieci:
- nie udostępniaj numerów PIN oraz haseł do bankowości elektronicznej,
- robiąc zakupy w sieci uważaj na wyjątkowe okazje i promocje,
- zawsze sprawdzaj wiarygodność sprzedawcy i opinie na jego temat,
- korzystaj z komputera lub urządzenia mobilne wyposażonego w oprogramowanie antywirusowe,
- sprawdzaj miesięczne wyciągi swoich płatności z karty, BLIK. W przypadku podejrzanych transakcji skontaktuj się ze swoim bankiem i zablokuj kartę,
- zawsze sprawdzaj, czy adres strony banku posiada tzw. kłódeczkę (protokół HTTPS),
- unikaj publicznych sieci Wi-Fi.
♦ Co zrobić, aby twoje dziecko było bezpieczne w sieci:
- rozważ zainstalowanie oprogramowania do kontroli rodzicielskiej,
- nie pozostawiaj dziecka samego w sieci – pokaż mu dobre strony Internetu, pokaż jak może rozwijać swoje pasje, ale ostrzeż je także o zagrożeniach, które mogą z niego płynąć,
- rozmawiaj z dzieckiem na temat:
- zasad poruszania się w Internecie,
- zachowania się w różnych sytuacjach,
- zapewnij, że z każdym problemem może zwrócić się do rodziców, pedagoga w szkole czy policjanta – osób, które wiedzą jak postąpić, gdy zagrożone jest bezpieczeństwo,
- jeśli masz wątpliwości dotyczące treści w sieci, możesz je zgłosić wyspecjalizowanym komórkom do walki z cyberprzestępczością, znajdującym się w komendach wojewódzkich/Komendzie Stołecznej Policji,
- blokuj niewłaściwe twoim zdaniem strony,
- osoby poznane w sieci mogą podawać się za kogoś innego (częsta zmiana twarzy, wieku i miejscowości),
- nie należy się spotykaj z osobami poznanymi w Internecie.
♦ Najczęstsze zagrożenia czyhające na wszystkich użytkowników sieci:
- phishing
Podszywanie się m.in. pod inna osobę, firmy kurierskie, urzędy administracji, operatorów telekomunikacyjnych, czy nawet naszych znajomych w celu wyłudzenia poufnych informacji, takich jak nasze dane do logowania np. do kont bankowych lub używanych przez nas kont społecznościowych, czy systemów biznesowych. Dzieje się tak poprzez wysyłanie fałszywych e-maili lub przekierowywanie na fałszywe strony internetowe, gdyż są one łudząco podobne do prawdziwych stron banków, serwisów aukcyjnych, legalnych organizacji czy agencji rządowych. Zazwyczaj komunikaty zawierają informację o rzekomym zdezaktywowaniu konta i koniczności jego reaktywowania przez odnośnik znajdujący się w e-mailu. Celem oszusta najczęściej jest wyłudzenie informacji o danych do logowania, szczegółów kart kredytowych,
- Malware, „robaki” i pharming
Szkodliwy typ oprogramowania, który ma na celu potajemnie uzyskać dostęp do urządzenia bez wiedzy użytkownika. Do takiego szkodliwego oprogramowania zalicza się oczywiście tzw. wirusy, robaki, konie trojańskie, oprogramowanie szpiegujące czy rejestratory klawiszy. „Robaki” przedostają się do naszego komputera jako samodzielne nośniki i w ramach wszystkich dostępnych nam sieci replikują się. Dodatkowo mogą samodzielnie niszczyć pliki czy wysyłać pocztę spam. Oszuści najczęściej stosują w tym celu zainfekowane witryny internetowe, w opisie zawierające chwytliwe hasła lub fałszywe wiadomości e-mail. Trudniejszą do wykrycia i niebezpieczniejszą dla użytkownika formą phishingu jest tzw. pharming. W tym przypadku odwiedzający prawdziwą stronę np. swojego banku, są przekierowywani na podszywające się pod nią strony internetowe, które instalują na ich urządzeniach złośliwe oprogramowanie lub zabierają dane osobowe, hasła, dane do kont bankowych, które otrzymują przestępcy.
Pamiętaj, że:
- Internet może dać wiele dobrego, pod warunkiem, że potrafimy z niego właściwie korzystać,
- w sieci nie jesteśmy anonimowi (niezależnie od wieku),
- wszystko co piszemy, publikujemy w sieci, pozostaje na długi czas – dlatego, informacje, które umieszczamy powinny być przemyślane,
- komentarze, które umieszczamy na danych stronach, świadczą o nas. Dlatego, tak jak w życiu codziennym odnośmy się do innych z szacunkiem, bez wyzwisk czy zastraszania.
Internet tworzą ludzie, w tym my. Dlatego pamiętajmy, jakim chcielibyśmy go zastać i dbajmy o wspólne bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni.
Przydatne linki:
https://dyzurnet.pl/ – Dyżur.net
https://dyzurnet.pl/formularz/?pl – zgłaszanie nielegalnych treści,
http://www.saferinternet.pl/ – bezpieczeństwo dzieci online,
800 100 100 – telefon dla nauczycieli i rodziców.
